Türkiye, Piri Reis araştırma gemisi için Ege sularında Navtex yayınladı
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki gelişmelerden duyduğu rahatsızlığın bir göstergesi olarak görülen Navtex (seyir teleksi) duyurusuyla Ankara, Piri Reis araştırma gemisinin pazartesi gününden itibaren önümüzdeki 10 gün boyunca Ege Denizi’nin bazı bölgelerinde bilimsel araştırmalar yapacağını duyurdu.
Piri Reis böyle bir araştırma yapabilir ancak bu hamle, geminin planlanan rotasının Ege Denizi’nin Yunan adalarının karasuları ve daha da önemlisi Yunan kıta sahanlığı üzerindeki bölümlerinden geçmesi nedeniyle Navtex bildirimlerinin yayınlanması konusunda yargı yetkisi sorununu hemen gündeme getiriyor.
Türkiye Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı’na bağlı İzmir istasyonundan verilen Navtex 0863/25 numaralı TIR’a göre, geminin rotası Midilli’nin batısına, ardından Sakız’ın güneyine ve Sakız ile Andros arasındaki açık sularda bulunan Kalogeros adasına doğru ilerleyecek.
Kalogeros örneğinde Piri Reis’in geçişi başka bir sembolizm taşıyor: Türkiye, adacığın neredeyse tüm yıl boyunca Yunan Silahlı Kuvvetleri’nin daimi atış poligonu kapsamında olmasına uzun zamandır itiraz ediyor.
Atina, Ankara’nın bildirimine ve bunun ardındaki sonuçlara meydan okuyan kendi Navtex’ini (Limni istasyonu tarafından yayınlanan 154/25) hızla yayınladı. Önümüzdeki 24 saat, geminin nasıl ilerleyeceğini gösterecek; neredeyse kesin olan, hem diplomatik hem de denizde Yunanistan’ın yakın gözetimi altında olacağı.
Orta Ege’deki oşinografi araştırmaları başlı başına ciddi bir provokasyon teşkil etmese de, takımadalardaki yerleşik kuralların ihlali anlamına geliyor. Zamanlama da dikkat çekici; Girit’in güneyindeki gelişmelerden ve son zamanlarda Atina ile Lefkoşa arasındaki sürtüşmelerle daha da karmaşık hale gelen Yunanistan-Kıbrıs elektrik bağlantısıyla ilgili yeniden başlayan tartışmalardan sadece birkaç gün sonrasına denk geliyor.
Ankara ise, en azından söylemsel olarak, Doğu Akdeniz’deki hakları konusunda belirgin bir hassasiyet sergiledi. Son olarak Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin taleplerine saygı duyulması gerektiğini vurguladı. Ancak Fidan’ın bu sözleri, Ankara’nın Chevron’un Türkiye-Libya deniz mutabakatı hükümlerini hiçe sayarak Girit’in güneyinde iki blok için teklif sunma kararından duyduğu hoşnutsuzluğun bir ifadesi olarak yorumlandı.
